راهنمای کامل فروش برق به دولت

اگر قصد دارید با احداث نیروگاه خورشیدی از برق تولیدی خود درآمد تضمینی داشته باشید، بهترین مسیر، فروش برق به دولت از طریق قرارداد تضمینی ساتبا است. در این مدل، دولت متعهد می‌شود تا 20 سال، برق تولیدی شما را به قیمت مشخص خریداری کند؛ برای مثال، در سال 1404 نرخ خرید برق خورشیدی تا ظرفیت 200 کیلووات معادل 38200 ریال و برای ظرفیت‌های بالاتر حدود 31500 تا 28000 ریال به ازای هر کیلووات‌ساعت تعیین شده است.

برای ظرفیت‌های خانگی (5 تا 20 کیلووات) نیز امکان عقد قرارداد ساده با شرکت توزیع برق وجود دارد. از سوی دیگر، مسیر بورس انرژی (تابلوی سبز) نیز برای فروش آزاد فراهم شده که بازده بالاتری دارد اما ریسک هم به‌همراه دارد. در ادامه، گام‌به‌گام این مسیر را بررسی می‌کنیم: از مجوزها و فرآیند اداری گرفته تا محاسبه سود، مقایسه فروش تضمینی با بورس و نکاتی که باید پیش از سرمایه‌گذاری بدانید.

فروش برق به دولت چیست و چه مزایایی دارد؟

فروش برق پنل خورشیدی به دولت به این معناست که شما پس از احداث یک نیروگاه خورشیدی (حتی در مقیاس خانگی)، می‌توانید برق تولیدی خود را طبق قرارداد رسمی به شرکت توزیع یا سازمان ساتبا بفروشید. این قراردادها 20 ساله هستند و نرخ خرید برق به‌صورت تضمینی و غیرقابل تغییر در سال اول تعیین شده و در سال‌های بعد با نرخ تورم سالانه تعدیل می‌شود.

این مدل همکاری، طبق ماده 61 قانون اصلاح الگوی مصرف، به تولیدکنندگان تجدیدپذیر اجازه می‌دهد در هر نقطه‌ای از کشور، بدون نیاز به تأسیس شرکت یا داشتن زمین وسیع، از طریق پشت‌بام یا زمین محدود، وارد مسیر تولید برق و کسب درآمد پایدار شوند.

مزایای اصلی فروش برق خورشیدی به دولت

• درآمد ماهانه و تضمینی به ریال
• قرارداد 20 ساله با نرخ تعدیل‌پذیر
• بازگشت سرمایه طی 3 تا 6 سال بسته به ظرفیت و موقعیت جغرافیایی
• عدم وابستگی به مصرف داخلی؛ حتی بدون مصرف‌کننده، درآمد برقرار است.
• امکان استفاده از تسهیلات حمایتی در برخی ظرفیت‌ها (5 کیلوواتی، عشایری، روستایی)

تولید برق خورشیدی و فروش به دولت ساده‌ترین و کم‌ریسک‌ترین روش درآمدزایی از انرژی خورشیدی در ایران است.

انواع نیروگاه خورشیدی برای فروش برق به دولت

پیش از اقدام برای فروش برق، باید بدانید چه نوع نیروگاهی متناسب با بودجه، فضای در دسترس و هدف شماست. دولت ایران با انعطاف بالا، امکان خرید برق را از نیروگاه‌هایی با مقیاس‌های مختلف فراهم کرده است،از سیستم‌های خانگی روی پشت‌بام گرفته تا مزارع خورشیدی صنعتی:

1. نیروگاه خورشیدی خانگی (5 تا 20 کیلووات)

این دسته مناسب مالکان خانه، ویلا یا مجتمع‌های کوچک است که می‌توانند پنل‌ها را روی پشت‌بام نصب کنند. برق تولیدی مستقیماً وارد شبکه می‌شود و با قرارداد ماده 61 به دولت فروخته می‌شود.

مزایا:

• فرایند ساده‌تر و بدون نیاز به ثبت شرکت
• دریافت مستقیم درآمد ماهانه توسط شخص حقیقی
• بازگشت سرمایه حدود 4 تا 5 سال
• مشمول نرخ پایه 38200 ریال در سال 1404

2. نیروگاه خورشیدی تجاری/صنعتی (20 تا 200 کیلووات)

برای کارگاه‌ها، کارخانه‌ها و مجتمع‌های تجاری، این دسته مناسب است. امکان نصب روی سقف سوله یا زمین جانبی وجود دارد.

مزایا:

• ظرفیت بالاتر و درآمد بیشتر
• امکان استفاده از ساختار حقوقی شرکت
• قرارداد ماده 61 با شرکت توزیع یا ساتبا
• نرخ تضمینی مشابه (38200 یا 31500 ریال بسته به ظرفیت)

3. نیروگاه زمین‌محور (200 کیلووات تا 10 مگاوات)

این مدل مناسب سرمایه‌گذاران یا شرکت‌هایی است که قصد احداث نیروگاه بزرگ روی زمین را دارند. نیازمند مجوز زمین، مجوز محیط زیست و اتصال به شبکه است.

مزایا:

• درآمد ماهانه بالا
• مشمول قرارداد ماده 12 (با حمایت‌های ارزی/بورسی) یا ماده 61
• امکان فروش در بورس انرژی پس از دوره اولیه

انتخاب نوع نیروگاه به هدف مالی، محدودیت فضا و ساختار مالکیت (شخصی یا شرکتی) بستگی دارد. دولت در همه سطوح از فروش برق خورشیدی پشتیبانی می‌کند.

مراحل فروش برق خورشیدی (گام‌به‌گام)

برای اینکه بتوانید برق تولیدی از نیروگاه خورشیدی خود را به دولت بفروشید، باید چند مرحله مشخص و نسبتاً ساده را طی کنید. این فرآیند بسته به ظرفیت نیروگاه و محل اجرا، ممکن است کمی متفاوت باشد، اما مسیر کلی به این صورت است:

1. استعلام و بررسی ظرفیت شبکه

ابتدا با شرکت توزیع برق منطقه‌ خود یا سامانه آنلاین ساتبا تماس بگیرید و ظرفیت خالی شبکه در محل نصب را استعلام کنید. در برخی مناطق (به‌ویژه روستایی یا کم‌بار) محدودیت وجود دارد.

2. ثبت درخواست و دریافت مجوز احداث

با ثبت درخواست در درگاه ساتبا یا شرکت توزیع، پروانه احداث صادر می‌شود. مدارک موردنیاز معمولاً شامل:

• تصویر سند یا اجاره‌نامه ملک
• مشخصات مالک یا شرکت
• فرم درخواست ظرفیت
• کروکی محل نصب

برای نیروگاه‌های زیر 20 کیلووات، فرایند ساده‌تر و سریع‌تر است و معمولاً به بازدید محلی نیاز ندارد.

3. اخذ مجوز اتصال به شبکه

پس از تأیید ظرفیت، شرکت توزیع مجوز اتصال صادر می‌کند. طراحی اتصال (تک‌فاز یا سه‌فاز) با توجه به توان نیروگاه مشخص می‌شود.

4. نصب نیروگاه و تجهیزات

تجهیزاتی مثل پنل، اینورتر، تابلو برق، ارتینگ و سازه باید طبق استاندارد نصب شوند. رعایت ایمنی و تطابق با مشخصات فنی ساتبا الزامی است.

5. نصب کنتور دوطرفه و تست نهایی

شرکت توزیع پس از بازدید و تأیید نصب، کنتور مخصوص اندازه‌گیری تولید و تزریق برق را نصب می‌کند. هزینه این کنتور معمولاً با مالک است.

6. عقد قرارداد خرید تضمینی

پس از نصب و تایید نهایی، قرارداد 20 ساله با شرکت توزیع امضا می‌شود. اطلاعات حساب بانکی متقاضی در آن درج می‌شود.

7. شروع فروش و دریافت درآمد ماهانه

با شروع تزریق برق به شبکه، قرائت کنتور به‌صورت دوره‌ای انجام می‌شود و مبلغ معادل تولید به‌صورت ماهانه (یا حداکثر 45 روزه) به حساب متقاضی واریز می‌شود.فرآیند اداری فروش برق به دولت استاندارد و شفاف است؛ با تهیه مدارک و نصب اصولی، می‌توانید ظرف چند هفته قرارداد خود را فعال و درآمد ماهانه دریافت کنید.

نرخ‌های خرید تضمینی برق خورشیدی در سال 1404

یکی از مهم‌ترین مزایای فروش برق به دولت، مشخص بودن نرخ خرید و تضمین پرداخت در قرارداد 20 ساله است. این نرخ‌ها بر اساس ظرفیت نیروگاه تعریف شده و توسط وزارت نیرو به ساتبا و شرکت‌های توزیع ابلاغ می‌شود.

جدول قیمت فروش برق به دولت در سال 1404

درامد فروش برق به دولت را بر اساس ابعاد و ظرفیت در زیر آورده ایم:

نکات مهم:

• این نرخ‌ها در سال اول قرارداد ثابت است و از سال دوم به بعد طبق نرخ تورم رسمی سالانه تعدیل می‌شود.
• قرارداد فروش برق برای همه رده‌ها 20 ساله است.
• نرخ‌ها به صورت ریالی هستند و پرداخت به حساب بانکی معرفی‌شده توسط مالک نیروگاه انجام می‌شود.
• اگر ظرفیت نیروگاه از سقف تعریف‌شده در هر رده فراتر رود، نرخ پایین‌تر رده بعدی اعمال می‌شود.

با نرخ 38200 ریال (معادل حدود 38000 تومان) به ازای هر کیلووات‌ساعت، یک نیروگاه 5 تا 20 کیلوواتی می‌تواند بین 3 تا 6 میلیون تومان در ماه درآمد خالص داشته باشد،و این درآمد تا 20 سال ادامه خواهد داشت.

فروش برق خورشیدی در بورس انرژی (تابلوی سبز)

علاوه بر فروش تضمینی برق به دولت، مسیر دیگری به نام تابلوی برق سبز بورس انرژی وجود دارد. در این مدل، تولیدکننده می‌تواند برق خورشیدی خود را در بازار بورس عرضه کرده و به خریداران صنعتی یا تجاری بفروشد. این روش در سال‌های اخیر به‌ویژه برای نیروگاه‌های بزرگ‌تر جذاب شده است.

تفاوت‌های کلیدی با فروش تضمینی

پیش از انتخاب مسیر فروش، باید تفاوت‌های اصلی دو روش را بدانید. فروش تضمینی به دولت ساده‌تر و کم‌ریسک‌تر است، اما فروش در بورس امکان بازدهی بیشتر را فراهم می‌کند،به‌ویژه در ظرفیت‌های بالا:

همان‌طور که جدول بالا نشان می‌دهد، اگر هدف شما درآمد ثابت و بی‌دردسر باشد، فروش تضمینی گزینه مناسبی است. اما اگر ظرفیت نیروگاه بالاتر از 200 کیلووات باشد و آماده ورود به بازار رقابتی باشید، فروش در بورس پتانسیل بازدهی بالاتری خواهد داشت.

شرایط ورود به بورس انرژی

• نیروگاه باید ثبت‌شده باشد و پروانه بهره‌برداری رسمی داشته باشد.
• دریافت کد معاملاتی برق از بورس انرژی
• ایجاد حساب تسویه در شرکت سپرده‌گذاری
• امکان اتصال به سامانه گزارش‌دهی تولید
• فروش تنها از طریق کارگزاران رسمی بورس انجام می‌شود.

بازه قیمت در بورس

در تابستان 1402، قیمت‌های فروش برق خورشیدی در بورس بین 10.000 تا 38.000 ریال به ازای هر کیلووات‌ساعت گزارش شده است. اگر قیمت توافقی بالاتر از نرخ تضمینی باشد، بازده سرمایه‌گذاری بیشتر می‌شود،ولی هیچ تضمینی برای ثبات این قیمت وجود ندارد.

بورس انرژی برای نیروگاه‌های متوسط و بزرگ که توانایی مدیریت بازار و ریسک نوسان قیمت را دارند، گزینه‌ای جذاب است. اما برای پروژه‌های کوچک خانگی یا سرمایه‌گذاری‌های محتاطانه، فروش تضمینی همچنان مطمئن‌تر و ساده‌تر است.

هزینه، درآمد و بازگشت سرمایه (ROI) در نیروگاه خورشیدی

پیش از هر تصمیم‌گیری مالی، لازم است تصویر روشنی از هزینه نصب نیروگاه، درآمد نیروگاه خورشیدی به صورت ماهانه و مدت زمان بازگشت سرمایه داشته باشید. اعداد زیر به‌صورت تقریبی و بر اساس نرخ‌های رسمی سال 1404 تنظیم شده‌اند و می‌توانند راهنمای مناسبی برای برآورد اولیه باشند.

برآورد هزینه و درآمد برای ظرفیت‌های رایج

برآورد تقریبی هزینه نیروگاه خورشیدی و درآمد آن را برای سه ظرفیت پرکاربرد خانگی و تجاری در بازار ایران را در زیر آورده ایم:

مبنای درآمد: تولید روزانه 4.2 تا 5.2 کیلووات‌ساعت به ازای هر کیلووات ظرفیت × نرخ خرید تضمینی 38200 ریال

هزینه‌ها شامل: پنل، اینورتر، کابل‌کشی، سازه، نصب، تابلو، مجوز و مالیات احتمالی

با سرمایه‌ای بین 150 تا 450 میلیون تومان، می‌توانید صاحب یک نیروگاه خانگی شوید و از ماه اول درآمد تضمینی داشته باشید. بازگشت سرمایه در اغلب مناطق ایران بین 4.5 تا 6 سال است و پس از آن، تمام درآمد خالص خواهد بود.

تأثیر موقعیت جغرافیایی و تابش خورشید بر عملکرد نیروگاه و میزان درآمد

یکی از عوامل کلیدی در عملکرد واقعی نیروگاه خورشیدی، میزان تابش خورشیدی در منطقه نصب است. هرچه تعداد ساعات آفتابی سالانه بیشتر باشد، میزان تولید برق و به‌تبع آن درآمد ماهانه بالاتر خواهد بود. به‌طور میانگین، بازده یک کیلووات پنل در ایران بین 3.8 تا 5.5 کیلووات‌ساعت در روز است.

جدول مقایسه‌ای تابش و درآمد تقریبی در شهرهای مختلف

این جدول نشان می‌دهد که موقعیت جغرافیایی چقدر بر تولید برق و درآمد ماهانه تأثیر دارد:

اگرچه در تمام نقاط ایران نصب نیروگاه ممکن است، در استان‌های مرکزی، جنوبی و شرقی (با تابش بالا) بازده مالی بالاتر و بازگشت سرمایه سریع‌تری خواهید داشت.

ریسک‌ها و نکات حقوقی قرارداد فروش برق خورشیدی

هرچند فروش برق به دولت فرآیندی کم‌ریسک و تضمین‌شده محسوب می‌شود، اما مانند هر سرمایه‌گذاری بلندمدت، آگاهی از جزئیات حقوقی قرارداد و ریسک‌های احتمالی ضروری است. این نکات به شما کمک می‌کند با اطمینان بیشتری وارد این مسیر شوید.

مدت قرارداد و شرایط فسخ

• قرارداد خرید تضمینی معمولاً 20 ساله است و از زمان بهره‌برداری آغاز می‌شود.
• در صورت قطع تولید بیش از مدت مشخص (مثلاً چند ماه)، امکان فسخ از سوی دولت وجود دارد.
• تمدید قرارداد پس از 20 سال، به سیاست‌های جدید ساتبا و قوانین روز بستگی دارد.

نحوه پرداخت و تسویه حساب

• شرکت توزیع برق یا ساتبا متعهد است حداکثر تا 45 روز پس از پایان هر ماه، هزینه برق تولیدی را به حساب مالک واریز کند.
• تأخیر در پرداخت معمولاً با جریمه یا تعدیل تورمی جبران می‌شود (طبق قرارداد).

ریسک‌ها و ملاحظات

• نوسان تورم: هرچند نرخ سال اول ثابت است، اما تعدیل سالانه ممکن است با تأخیر یا عدم تطابق کامل با بازار واقعی انجام شود.
• تغییر مقررات: تغییر سیاست‌های حمایتی یا نرخ خرید در سال‌های آتی (برای ظرفیت‌های جدید) ممکن است بر برنامه توسعه شما تأثیر بگذارد.
• نیاز به نگهداری مداوم: خرابی تجهیزات یا کاهش تولید در اثر گردوغبار، کثیفی یا خرابی قطعات می‌تواند منجر به کاهش درآمد شود.

مفاد قرارداد خرید تضمینی شفاف و قابل اتکاست، اما اطلاع از حقوق، محدودیت‌ها و انجام نگهداری منظم، ضامن امنیت سرمایه‌گذاری شماست.

 

سخن پایانی

تبدیل نور به درآمد، دیگر یک رویا نیست؛ با حمایت‌های دولتی، قراردادهای تضمینی 20 ساله و پیشرفت فناوری، احداث نیروگاه خورشیدی حتی در مقیاس خانگی کاملاً مقرون‌به‌صرفه شده است. اگر به دنبال سرمایه‌گذاری مطمئن، سودآور و سازگار با محیط زیست هستید، حالا بهترین زمان ورود است. سان‌تاو پاور با تجربه اجرایی، تجهیزات استاندارد و پشتیبانی واقعی، کنار شماست تا این مسیر را با اطمینان طی کنید. 

از مشاوره رایگان تا تحویل نهایی، ما همراهتان هستیم تا نور خورشید، منبع درآمد آینده‌تان باشد.

چرا اجرای نیروگاه خورشیدی با سان‌تاو پاور؟

احداث نیروگاه خورشیدی یک پروژه فنی، حقوقی و اقتصادی است که نیاز به تجربه، دقت و همراهی واقعی دارد. سان‌تاو پاور با تکیه بر دانش مهندسی و سابقه اجرای ده‌ها پروژه خورشیدی در سراسر کشور، از مرحله مشاوره تا راه‌اندازی کامل کنار شماست.

مزایای همکاری با سان‌تاو پاور

1. طراحی مهندسی اختصاصی متناسب با موقعیت جغرافیایی
2. ارائه پنل، اینورتر و تجهیزات اصلی با گارانتی معتبر
3. اجرای اصولی بر اساس استانداردهای ساتبا و NEC
4. انجام صفر تا صد مجوزها، ثبت، نصب و تحویل کنتور
5. پشتیبانی فنی، مانیتورینگ آنلاین و خدمات پس از فروش واقعی

همین حالا برای مشاوره رایگان، برآورد درآمد و خرید و استعلام قیمت پنل خورشیدی با کارشناسان سان‌تاو پاور تماس بگیرید.

 

سوالات متداول

1. قیمت فروش برق به اداره برقدر سال 1404 چقدر است؟

برای نیروگاه‌های تا 200 کیلووات، نرخ پایه 38200 ریال به ازای هر کیلووات‌ساعت است. ظرفیت‌های بالاتر مشمول نرخ 31500 یا 28000 ریال می‌شوند.

2. فروش برق خورشیدی در بورس بهتر است یا قرارداد دولتی؟

فروش در بورس بازده بالاتری دارد اما ریسک نوسان قیمت و پیچیدگی‌های اجرایی بیشتری هم دارد. فروش تضمینی درآمد ثابت و بدون ریسک را تا 20 سال تضمین می‌کند.

3. فروش برق خورشیدی به اداره برق چقدر زمان می‌برد؟

از زمان ثبت درخواست تا عقد قرارداد و نصب کنتور، در پروژه‌های کوچک (5 تا 20 کیلووات) معمولاً بین 1 تا 2 ماه زمان نیاز است؛ به شرط آماده بودن مدارک و مجوزها.

4. آیا در طول قرارداد می‌توان برق را به بورس انرژی فروخت؟

بله؛ پس از گذشت 5 سال از شروع قرارداد تضمینی، مالک نیروگاه می‌تواند با اعلام رسمی، بخشی از برق تولیدی را در تابلوی سبز بورس انرژی عرضه کند.